เมื่อใดที่จำเป็นต้องผ่าตัดเปลี่ยนปอด
การปลูกถ่ายปอด คือกระบวนการผ่าตัดปลูกถ่ายปอดบางส่วนหรือทั้งหมด ให้แก่คนไข้ที่มีสภาวะโรคปอด ซึ่งจำเป็นต้องรับการปลูกถ่ายปอดทั้งสองข้าง เพื่อประโยชน์ในการยืดอายุผู้ป่วย และเพิ่มคุณภาพชีวิตแต่ผู้ป่วยโรคปอดในระยะสุดท้าย การผ่าตัดปลูกถ่ายปอดครั้งแรกที่ประสบความสำเร็จ คือในปีคศ. 1981 โดย Dr. Bruce Reitz จากมหาวิทยาลัย Stanford University ในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง( idiopathicpulmonary hypertension) ในประเทศไทย
โรคปอดในขั้นรุนแรงที่จำเป็นต้องรักษาด้วยการผ่าตัดปลูกถ่ายปอดได้แก่
- โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (Chronic obstructive pulmonary disease)
- โรคที่เกิดผังผืดในปอดโดยไม่ทราบสาเหตุ idiopathic pulmonary fibrosis
- โรคซิสติก ไฟโบรซิส cystic fibrosis
- โรคความดันของหลอดเลือดในปอดสูง primary pulmonary hypertension
- โรคถุงลมโป่งพองจากการขาด อัลฟ่า 1 alpha 1-antitrypsin deficiency
- โรคอื่นๆ หรือทดแทนการปลูกถ่ายปอดครั้งก่อนหน้าที่ไม่ประสบความสำเร็จ
ข้อมูลการผ่าตัดปอด ในปี พ.ศ. 2557 มีการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ-ปอด 4 ราย และเปลี่ยนปอด (Single Lung transplantation) 1 ราย โดยในเดือนกันยายน 2558 มีผู้รอผ่าตัดเปลี่ยน หัวใจและปอด 21 ราย และเปลี่ยนปอด 5 ราย โดยระหว่างที่ผู้รอรับบริจาคปอดผู้ป่วยจะรับการรักษาประคับประคองตามอาการ เช่นการรับยาขยายหลอดเลือด ยากลดการอักเสบ การรักษาโดยการให้ออกซิเจน และการทำกายภาพบำบัด เป็นต้น หากผู้ป่วยมีอาการกำเริบจากการติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินหายใจ จะพิจารณารักษาด้วยการให้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วย
ลักษณะและหน้าที่ของปอด
ปอด มีลักษณะคล้ายฟองน้ำ มีน้ำหนักเบา สามารถขยายตัวและหดตัวจนเหลือเนื้อที่แคบ มีความยืดหยุ่นเป็นเยี่ยม โดยทั่วไปแล้วปอดมีหน้าที่หายใจ แลกเปลี่ยนก๊าซ โดยหายใจเอาก๊าซออกซิเจนเข้าและหายใจเอาก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออก
การดูแลรักษาปอดให้แข็งแรง
- ไม่สูบบุหรี่
- หลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีฝุ่นละออง
- สวมเสื้อผ้าให้หนา เพื่อให้ความอบอุ่นต่อร่างกาย (ปอด)
- เวลานอนควรห่มผ้าปิดหน้าอกให้มิดชิด
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
โรคที่เกี่ยวกับปอด
- หลอดลมอักเสบ
- หลอดลมอักเสบเรื้อรัง
- หลอดลมโป่ง
- ถุงลมโป่งพอง
- ปอดบวม
- หืด
- วัณโรค
- เยื้อหุ้มปอดอักเสบ
- มะเร็งในปอด
การปลูกถ่ายปอด
เป็นการเอาปอดใหม่ที่ดีกว่ามาใส่ให้กับผู้ป่วยที่เป็นโรคปอดระยะสุดท้าย หรือโรคปอดระยะสุดท้ายที่เกิดจากปัญหาหัวใจ ถ้าไม่ได้รับการช่วยเหลือมักมีชีวิตอยู่ไม่เกิน 6-12 เดือน ผลของปอดที่นำมาเปลี่ยนภายใน 1 ปี จะทำงานได้ดีถึงร้อยละ 75
ปอดใหม่ได้มาจากไหน
ปอดใหม่นี้จะได้จากผู้เสียชีวิตด้วยภาวะสมองตาย และได้บริจาคอวัยวะให้โดยได้รับความยินยอมจากญาติ ซึ่งนับเป็นการทำบุญกุศลอันยิ่งใหญ่